گروه جامعه ــ سرپرست اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران از توزیع نهال به مناسبت هفته منابع طبیعی در محل اقامه نماز جمعه خبرداد و گفت: نحوه کشت و نگه‌داری از درختان نیز به مردم آموزش داده می‌شود.

ایرج قاسمی، سرپرست اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در گفت‌‌و‌گو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه هفته منابع طبیعی از ۱۵ تا ۲۱ اسفند ماه در کشور برگزار می‌شود، گفت: مراسم آغاز این هفته در سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور برگزار می‌شود.

وی با اعلام خبر برگزاری مراسم تجدید بیعت با آرمان‌های امام راحل طی امروز سه‌شنبه ۱۴ اسفند ماه با حضور رئیس سازمان جنگل‌‌ها و مراتع کشور، مدیرکل منابع طبیعی استان تهران، جمعی از کارشناسان، مدیران ارشد و کارکنان سازمان، گفت: مراسم درختکاری با حضور گسترده آحاد مردم و سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست روز پنج‌شنبه ۱۶ اسفند ماه در منطقه لواسان پارک لتیان ضلع شمالی سد لتیان برگزار می‌شود.

قاسمی ادامه داد: روز ۱۸ اسفند ماه نیز مراسم زنگ درختکاری به صورت همزمان در سراسر کشور و دفتر مرکزی دانشگاه پیام نور نواخته می‌شود. در پارک چیتگر نیز روز ۱۹ اسفند ماه با همکاری شهرداری منطقه ۲۲ برنامه‌ای تحت عنوان «غرس درخت دانش» اجرا می‌شود.

سرپرست اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران از آماده بودن نهال‌ها برای توزیع رایگان در میان مردم خبر داد و گفت: روز جمعه به عنوان روز ائمه جماعات و منابع طبیعی نام‌گذاری شده و در این روز نهال‌ها در محل‌های اقامه نماز جمعه در شهرستان‌های مختلف استان تهران بین مردم توزیع می‌شود و سخنرانان پیش از خطبه‌های نماز جمعه نیز در خصوص روز درختکاری صحبت خواهندکرد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا نحوه انتخاب نهال مناسب با منطقه مورد کشت به مردم آموزش داده می‌شود؟ گفت: در مراسم‌های مربوط به توزیع و کاشت نهال در کنار هر گروه مردمی یک کارشناس حضور دارد و توضیحات و آموزش‌های لازم در خصوص نحوه انتخاب درخت مناسب با اقلیم و خاک، نحوه و میزان آبیاری و اصول کاشت درخت را به داوطلبان کاشت نهال آموزش می‌دهد. در زمان توزیع نهال‌ها نیز کارشناسان سازمان حضور دارند و به مردم نحوه کشت و نگهداری درختان را آموزش می‌دهند.  

نظارت بر اجرای پروژه های اصلاحی و احیایی عاملی مهم در تقویت توان اکولوژیکی مراتع به شمار می آید

رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در حاشیه کارگاه آموزشی «نظارت و برنامه ریزی در مراتع» که به صورت مجازی برگزار شد گفت: نظارت بر اجرای پروژه های اصلاحی و احیایی عاملی مهم در تقویت توان اکولوژیکی مراتع به شمار می آید

 

به گزارش فرهنگ اقتصاد-ایرج قاسمی با بیان اینکه نظارت در قبل، حین اجرا و پس از اجرای پروژه ها انجام می شود، به هدف اصلی انجام این موضوع مهم اشاره کرد و افزود: نظارت بر اجرای پروژه های مرتعی به منظور بررسی اثربخشی و بهبود کیفیت اجرای این گونه پروژه ها از لحاظ افزایش توان اکولوژیکی عرصه های مرتعی انجام می شود.

 

وی ادامه داد: در حال حاضر پروژه های اصلاحی و احیایی مراتع از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی و استانی در شهرستان های ورامین، دماوند، فیروزکوه و ملارد در حال اجرا است که همزمان فرآیند نظارت بر روی این پروژه ها از طریق ناظران شهرستانی و ستادی در حال اقدام می باشد.

 

رئیس اداره امور مراتع استان تهران نقش مشارکت جوامع محلی و بهره برداران را در به نتیجه رسیدن عملیات اجرائی در مراتع بسیار با اهمیت دانست و اظهار داشت: فعالیت های منابع طبیعی به ویژه اجرای پروژه های اصلاحی، احیایی و حفاظتی مراتع بدون مشارکت جوامع محلی و بهره برداران تحقق نمی یابد و از این رو ضرورت ایجاب می کند تا بهره برداران در تمامی مراحل اجرای پروژه ها حضور و همکاری مستمر داشته باشند.

 

قاسمی خاطر نشان کرد: امیدواریم با اجرای کامل و به موقع پروژه های مرتعی در آینده شاهد بهبود وضعیت پوشش گیاهی، افزایش سطح تولید علوفه، کنترل فرسایش بادی و جلوگیری از وقوع و خیزش گرد و غبار و ریزگردها در سطح استان تهران باشیم.

 

گفتنی است در این کارگاه آموزشی تعدادی از کارشناسان امور مراتع استان تهران نیز به صورت مجازی شرکت داشتند.

رئیس اداره امور مراتع استان تهران: بهره برداری از مراتع استان تهران باید به صورت اصولی انجام شود

رئیس اداره امور مراتع استان تهران:
بهره برداری از مراتع استان تهران باید به صورت اصولی انجام شود

رئیس اداره امور مراتع استان تهران با اشاره به اینکه مراتع از ارزش‌های زیست محیطی و اقتصادی فراوانی برخوردار هستند گفت: بهره برداری از مراتع باید به صورت اصولی و ضابطه مند انجام شود. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان...
 

رئیس اداره امور مراتع استان تهران با اشاره به اینکه مراتع از ارزش‌های زیست محیطی و اقتصادی فراوانی برخوردار هستند گفت: بهره برداری از مراتع باید به صورت اصولی و ضابطه مند انجام شود.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران ایرج قاسمی در حاشیه برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با ضوابط و شرایط بهره برداری از مراتع که با هدف آشنایی هرچه بیشتر مسئولان و کارشناسان مرتبط در سطح استان تهران با آخرین تغییرات انجام شده در شیوه نامه فنی و اجرایی ضوابط و شرایط بهره برداری از مراتع برگزار شد با بیان اینکه مراتع جز ثروت ملی و به عنوان بستر حیات تلقی می‌شود اظهار داشت: مراتع از ارزش‌های زیست محیطی و اقتصادی فراوانی برخوردار هستند و نقش ارزنده‌ای در اقتصاد و امر اشتغال دارند که بر همین اساس ضرورت ایجاب می‌کند تا از عوامل تخریب این منابع به جد جلوگیری شود.

 

وی یکی از عوامل تخریب مراتع را عدم رعایت تعادل دام و مرتع برشمرد و افزود: در پی عدم رعایت تعادل دام و مرتع، مراتع با چرای بی رویه و خارج از ظرفیت مجاز روبرو شده و بدین وسیله موجبات تخریب مرتع فراهم می‌شود که برای جلوگیری از این روند لازم است تا بهره برداری از مراتع به صورت اصولی و ضابطه مند انجام شود.

 

این مقام مسئول ادامه داد: مراتع یکی از منابع پایه تولید محسوب می‌شود که حفظ، احیا و توسعه آن علاوه بر اینکه تولید پایدار و مستمر را به دنبال دارد، می‌تواند بخش مهمی از علوفه مورد نیاز دام را تأمین نموده و نقش اساسی در حفظ آب و خاک و پایداری اکوسیستم داشته باشد.

 

رئیس اداره امور مراتع استان تهران خطاب به مرتع داران و بهره برداران تأکید کرد: بر اساس بخشنامه صادره از سوی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تمامی پروانه‌های چرای دام که تا پایان سال ۹۸ صادر شده است باید حداکثر تا پایان سال ۱۴۰۰ منجر به طرح اجرایی شود که در غیر این صورت این پروانه‌ها فاقد اعتبار خواهند بود.

 

قاسمی از عموم دامداران و بهره برداران درخواست کرد: در صورت مشاهده هرگونه تخلف از قوانین و مقررات مربوط به چرای دام در مراتع، مراتب را فوراً از طریق سامانه ۱۵۰۴ به یگان حفاظت منابع طبیعی اطلاع دهند.

 

گفتنی است این کارگاه آموزشی با حضور کارشناسان دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مسئولان ادارات منابع طبیعی شهرستان‌های استان تهران و کارشناسان مرتبط برگزار شد.

کارگاه آموزشی اطفاء حریق در عرصه های منابع طبیعی استان تهران برگزار شد.

با هدف آشنایی هرچه بیشتر نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی استان تهران با شیوه های عملی و کاربردی در مواجهه با آتش سوزی در عرصه های جنگلی و مرتعی و اطفاء به موقع آن، کارگاه آموزشی دو روزه اطفاء حریق برگزار شد. کارگاه آموزشی اطفاء حریق در عرصه های منابع طبیعی استان تهران برگزار شد به گزارش خبرنگار ایانا در استان تهران در این کارگاه آموزشی فراگیران با نکات کلیدی مربوط به پیشگیری، پیش آگاهی، کشف و اطفاء حریق در عرصه های منابع طبیعی آشنا شدند. ایرج قاسمی رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در حاشیه برگزاری این کارگاه گفت: با توجه به رشد مناسب گیاهان و افزایش پوشش گیاهی و گرم شدن هوا، احتمال وقوع آتش سوزی در عرصه های طبیعی افزایش یافته که مراقبت و نظارت بیشتری را می طلبد. وی ادامه داد: برای به حداقل رسیدن احتمال آتش سوزی در اراضی مرتعی و جنگلی هم ساکنان و هم گردشگران باید همکاری کنند چرا که بدنبال یک سهل انگاری و بی احتیاطی همچون روشن کردن آتش و خاموش نکردن آن، انداختن ته سیگار در طبیعت، رها کردن بطری های شیشه ای که در اثر تابش آفتاب مانند عدسی عمل می کنند باید منتظر آتش سوزی و از بین رفتن وسعت زیادی از عرصه های طبیعی باشیم. قاسمی با بیان اینکه عرصه های جنگلی و مرتعی به عنوان میراث طبیعی محسوب شده و به مراقبت خاص نیاز دارد تصریح کرد: یکی از عوامل مهم تخریب عرصه های طبیعی آتش سوزی است که علاوه بر از بین رفتن پوشش گیاهی و خصوصیات فیزیکی خاک، در بعضی مواقع موجب خسارت به تأسیسات و زیر ساخت های منطقه نیز می شود که بر این اساس ضرورت ایجاب می کند تا عموم مردم در کاهش آتش سوزی مشارکت لازم را داشته باشند. این مقام مسئول تأکید کرد: سامانه تلفنی 1504 در طول شبانه روز آماده دریافت گزارش های مردمی درخصوص هرگونه تخریب، تصرف و آتش سوزی در عرصه های منابع طبیعی است. وی از برگزاری کارگاه آموزشی اطفاء حریق در عرصه های منابع طبیعی ویژه همیاران طبیعت، سازمان های مردم نهاد، بهره برداران و اعضای تعاونی های فراگیر منابع طبیعی در آینده نزدیک نیز خبرداد. 

خاک را عقیم و حیات وحش را یتیم نکنیم

هر ساله با آغاز کشت دوم در نقاط مختلف کشور شاهد آتش زدن مزارع با هدف از بین بردن بقایای گیاهی هستیم که این کار موجب تخریب محیط‌زیست، از بین رفتن حیات‌وحش، فرسایش خاک، نابودی بانک بذر، افزایش میزان گاز CO۲ و افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شود. خاک را عقیم و حیات‌وحش را یتیم نکنیم تین نیوز هر ساله با آغاز کشت دوم در نقاط مختلف کشور شاهد آتش زدن مزارع با هدف از بین بردن بقایای گیاهی هستیم که این کار موجب تخریب محیط‌زیست، از بین رفتن حیات‌وحش، فرسایش خاک، نابودی بانک بذر، افزایش میزان گاز CO۲ و افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شود. در جاده ای پیش می روی که اطراف آن را باغ و مزارع سرسبز پوشانده اما ناگهان از دور دست دود سیاه و غلیظی توجهت را به خود جلب می کند، کنجکاو می شوی که این دود چیست، پیش می روی و پیش می روی و ناگهان می بینی که یکی از همین مزارع منبع این دود است، اولین سوالی که در ذهنت نقش می بندد این است که آیا خودبخود آتش گرفته و یا عمدی است ؟ با کمی پرسش و جو متوجه می شوی که مالک زمین این آتش را بر پا کرده تا باقیمانده کشت اول که شامل گندم و جو است را از بین ببرد و زمین را برای کشت دوم که می تواند هندوانه، خربزه و یا خیار باشد آماده کند. اما آیا آتش زدن بقایای گیاهی در مزارع کار درستی است؟ این روش پاکسازی در میان کشاورزان به سنت تبدیل شده که مورد قبول مسوولان و متخصصان نیز نیست، این در حالی است که در چند دهه اخیر فشارهای زیادی از سوی انسان به محیط زیست و کره زمین وارد شده به طوری که دیگر توان اکولوژیک خود را از دست داده و به زور خود را به پیش می برد، حال در این میان آتش زدن مزارع از سوی کشاورزان نیز مزید بر علت شده و فشار را چند برابر می کند. می دانیم و بارها شنیده ایم که کره زمین با مشکلات جدی زیست محیطی دست به گریبان است، مصرف بیش از حد سوخت های فسیلی باعث آزاد شدن مقدار زیادی از گاز CO۲ و گرم شدن سطح کره زمین شده و گرمایش جهانی را در راستای پدیده گلخانه ای شکل داده است، استفاده از سموم کشاورزی و رها کردن پساب های خانگی و صنعتی باعث آلودگی منابع آبی شده، همچنین برخی از فعل و انفعالات شیمیایی مواد فلوئور دار باعث تخریب لایه ازن در بعضی از نقاط اتمسفر شده است، اینها فقط گوشه ای از بلاهایی است که ما بر سر کره زمین آورده ایم و دیگر زمین تحمل فعالیت های زیانبار زیست محیطی ما انسان ها را ندارد و هر فعالیتی یک قدم آنرا به سمت نابودی سوق می دهد حال در این میان آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی در سطح گسترده در کشور می تواند بر این مشکلات زیست محیطی دامن بزند و خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. از بین رفتن میکرواورگانسیم های خاک، افزایش میزان گاز CO۲ و اثر گلخانه ای، بالا رفتن گرد غبار و آلودگی هوا، از بین رفتن گونه های گیاهی ارزشمند و درختان کهنسال، از بین رفتن تنوع زیستی، کشته شدن بچه حیوانات ، تخریب لانه گونه های مختلف جانوری و تصادفات و افزایش بیماری های تنفسی برخی از خساراتی است که آتش زدن مزارع به محیط زیست وارد می کند، البته قانونگذار در این زمینه تمهیداتی اندیشیده که بنا به گفته ایرج قاسمی رییس اداره آموزش، ترویج و مشارکت های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران، در این زمینه دو قانون وجود دارد که یکی مربوط به قبل از انقلاب و دیگری بعد از انقلاب است. وی افزود: قانون قبل از انقلاب در ۲۵ مرداد ۱۳۴۶ تصویب شد که بر اساس آن آتش زدن باغات که در جوار منابع طبیعی هستند جرم است، همچنین طبق ماده ۲۰ قانون هوای پاک در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ تصویب شد تصریح کرده که هر گونه آتش زدن مزارع و باقیمانده گیاهی ممنوع است و جرم تلقی می شود، یعنی قانونگذار فرد خاطی را مجرم تلقی می کند بنابراین باید کشاورزان توجه داشته باشند حتی مجازاتی هم برای آن تعیین کرده است. سرپرست امور مراتع منابع طبیعی استان تهران درباره پیشینه آتش زدن مزارع در کشور توضیح داد: سال های طولانی است که کشاورزان مزارع گندم و جو را بعد از برداشت آتش می زنند تا باقیمانده این محصولات از بین برود و زمین برای کشت دوم آماده شود چون کشاورزان معتقدند که با این روش زمین زودتر و با هزینه کمتری برای کشت دوم آماده می شود در حالی که این تفکر به غلط میان کشاورزان جا افتاده است، در واقع آتش زدن راحت ترین کاری است که مزارع را از بقایای گیاهی کشت اول پاک می کند. قاسمی با بیان اینکه این روش مزایا و معایبی دارد، افزود: مزایایی که برای کشاورزان متصور می شود این است که سریع این کار انجام می شود یعنی زمین با سرعت از بقایای کشت اول پاکسازی می شود، آفات و علف های هرز از بین می رود و عملیات شخم آسان می شود البته این مزایایی است که به غلط میان کشاورزان جا افتاده است. وی ادامه داد: اما در مقابل باید ببینیم که چه معایبی دارد، اولین ایرادی که متصور است تخریب بافت ساختمان خاک است، وقتی زمینی آتش زده می شود درجه حرارت قسمت بالایی خاک که عمدتا میکروارگانیسم های ما در آن منطقه زندگی می کنند بالا می رود و وقتی حرارت به ۴۰۰ درجه می رسد در این حالت تقریبا خاک را عقیم می کند و عناصر مفید و آلی موجود در خاک را از بین می برد، متعاقب آن فرسایش پذیری خاک افزایش می یابد، به محض اینکه آتش بر پا می کنیم خاک آن قسمت حالت خاک کوره ای به خود می گیرد و انسجام آن از بین می رود بنابراین فرسایش پذیری آن افزایش می یابد متعاقب آن حاصلخیزی خاک کاهش می یابد که دراین شرایط کشاورز مجبور است برای تقویت خاک از کودهای شیمیایی استفاده کند که ادامه این روند به منابع آبی زیر زمینی ضررهای هنگفتی می زند و انرا آلوده می کند. وی تاکید کرد: با توجه به اهمیت موضوع قانونگذار این کار را جرم تلقی کرده در قانونی که در ۲۵ مرداد ۱۳۴۶ تصویب شده بر این مساله تاکید شده بود همچنین در قانون هوای پاک که در ۲۵ تیر ماه ۹۶ تصویب شد نیز بر این موضوع تاکید کرده است. قاسمی ادامه داد: مساله مهمی که در این قوانین دیده شده آتش زدن مزارعی است که در جوار منابع طبیعی و اراضی ملی قرار دارند چون ممکن است با این کار آتش به این مناطق سرایت کند و موجب خسارات جبران ناپذیری شود از این رو انجام آن را جرم و فرد خاطی را مجرم تلقی کرده است. وی تاکید کرد: مساله مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که معمولا آتش زدن مزارع در فصل بهار که زمان زادآوری حیات وحش است انجام می شود، بسیاری از حیوانات کوچک و پرندگان لانه های خود را در مزارعی که در جوار جنگل ها و اراضی ملی واقع شده اند برپا می کنند، بنابراین زمانی که کشاورز اقدام به آتش زدن بقایای محصولات در مزرعه می کند ممکن است لانه ای چند جوجه و یا چند تخم را در خود جابی داده باشد که این کار موجب از بین رفتن آنها می شود، در حقیقت اینها باعث می شود که ما به این نتیجه برسیم که آتش زدن مزارع برای کشت دوم به هیچ عنوان نه به صلاح محیط زیست و نه خاک، نه منابع آب زیر زمینی است بلکه فقط آنها را از بین می برد. رییس اداره آموزش، ترویج و مشارکت های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران اظهارداشت: کشاورزان باید بدانند به جای اینکه آسان ترین راه را به کار گیرند، راه های دیگری هم برای کشت دوم وجود دارد که می توان آنها را توصیه کرد که یکی از آنها بازگرداندن بقایای گیاهی محصولات کشاورزی به خاک است یعنی اگر بقایای کشت اول را به خاک برگردانند موجب حاصلخیزی خاک و ترسیب کربن می شود، در واقع کربنی که می خواهد به جو برسد و باعث آسیب به لایه ازن ، افزایش گازهای گلخانه ای و گرم شدن زمین شود، با این کار از آن جلوگیری می شود. وی تصریح کرد: همچنین برگرداندن بقایای کشت اول به خاک مواد آلی خاک را زیاد می کند در نتیجه خاک حاصلخیز می شود همچنین مقاومت گیاه به تنش های محیطی و آفات افزایش می یابد، در واقع اینها مواردی است که کشاورزان می توانند به آنها عمل کنند تا زمینی با قوت داشته باشند و ومجبور نباشند برای تقویت زمین از کودهای شیمیایی استفاده کنند در واقع این خود به نوعی کود سبز است، یعنی در این مرحله کشاورزان می توانند از دیسک استفاده کنند تا بقایای گیاهی را زیرو رو کنند و به زیر خاک ببرند و کود شوند، به این صورت که وقتی گیاهان تا یک اندازه ای رشد می کنند و قبل از اینکه به مرحله گل دهی برسند آنها را با شخم به زمین بر می گردانند تا به عنوان کود سبز به زمین برسند. قاسمی اظهار داشت: متاسفانه این باور غلط میان کشاورزان جا افتاده که آتش زدن مزارع موجب تقویت زمین می شود که باید با فرهنگ سازی آنرا اصلاح کنیم که به حمایت و هماهنگی جهاد کشاورزی بر می گردد، این در حالی است که می توان از بقایای کشت اول این مزارع اشتغال زایی کرد، یعنی می توان از آنها بحث تولید ورمی کمپوست استفاده کرد همچنین از بقایای گیاهی در کارگاه تولید قارچ، صنایع چوب و ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کرد بنابراین توجه به این مقوله نه تنها برای محیط زیست و تنوع زیستی موجود در آن مفید است بلکه صرفه اقتصادی نیز دارد. وی ادامه داد: آتش زدن مزارع ضررهای دیگری نیز به همراه دارد اینکه اگر این آتش وارد عرصه های طبیعی ، مرتعی و مناطق ملی ما شود علاوه بر اینکه جرم تلقی می شود ، موجب نابودی بانک بذر طبیعی موجود در طبیعت می شود، در واقع یک بانک بذر داریم که در داخل مراتع ما وجود دارند یعنی گونه های مرتعی و جنگلی ما سالانه که به گلدهی می رسند بذر آنها در خاک می ماند گاهی ممکن است چندین سال این بذرها در خاک باقی بمانند و در شرایط مناسب رشد کنند، حالا اگر این عرصه ها دچار آتش سوزی شوند، در این شرایط علاوه بر اینکه جنگل از بین می رود در کنار آن بانک بذر موجود در زمین نیز نابود می شود. وی افزود: این بانک شامل بذر گونه مادری است که با این کار نابود می شود، بذر پایه مادری که داخل زمین می افتد دارای ارزش است یعنی با آن شرایط سازگار شده و آنجا بهتر می تواند رشد کند، در رشد این بذرها حتی عرض های جغرافیایی هم تاثیر گذار است حال اگر اقلیم دو منطقه یکسان باشد اما عرض ها با هم متفاوت باشد شرایط رشد گیاه تا حدودی متفاوت می شود کما اینکه مثلا اگر یک درخت خرما را در نظر بگیریم در عرض های جنوبی کشور رشد می کنند حال ممکن است در گلخانه در درجه حرارت بالا مثلا در آذربایجان هم این نخل را بکاریم و رشد کند اما قطعا نمی توانیم از این درخت این انتظار را داشته باشیم که مانند نخل در منطقه جنوب رشد کند و ثمر دهد در واقع آتش سوزی بانک بذر را در مناطق مرتعی و عرصه های طبیعی از بین می برد. سرپرست امور مراتع منابع طبیعی استان تهران تصریح کرد: جلوگیری از آتش زدن مزارع باید فرهنگ سازی شود و این کار در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان ها قرار گرفته است و بر اساس آن هر ساله تقریبا مصادف با وقوع حریق در مزارع بخشنامه هایی را صادر می کنند و از طریق استانداری ها، فرمانداری ها ، بخشدارای ها و دهیاری ها به اطلاع عرصه نشینان و پهنه نشینان منابع طبیعی و کشاورزان رسانده می شود که آتش زدن مزارع چه معایبی دارد یا اگر جایی مجبور بودند که حریق تحت کنترل ایجاد کنند با هماهنگی ادارات ذیربط صورت گیرد، مثلا مکان هایی مانند اطراف پادگان ها به علت امنیت و توسعه دید مجبورند که گیاهان اطراف آنرا از بین ببرند که معمولا از اتش استفاده می کنند البته راه های دیگری مانند استفاده از علف کش ها وجود دارد. قاسمی تاکید کرد: به هر حال به کشاورزان برای کشت دوم به هیچ عنوان آتش زدن مزارع را توصیه نمی کنیم چون هم باعث ضرر شخصی می شود چون کشاورز مجبور است برای تقویت زمین از کودهای شیمیایی استفاده کند که این کار مبلغ نهاده های کشاورزی را بالا می برد هم موجب آسیب به محیط زیست و حتی سلامت انسان ها می شود.

روزنامه اطلاعات - فرمانده یگان حفاظت محیط زیست:بالگرد آب پاش برای اطفاء حریق خائیز نداریم

فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست گفت: اکنون دو بالگرد در منطقه آتش گرفته خائیز در استان کهگیلویه و بویراحمد حضور دارند اما آنها به سبد انتقال آب مجهز نیستند و فقط نیرو حمل می‌کنند در حالی که در این شرایط به بالگرد مجهز به سبد آب‌پاش نیاز داریم و سازمان مدیریت بحران هم به درخواست ها نه نمی گویند اما عملا کمک خاصی به جز دو بالگرد فاقد کارایی نداشته است. سرهنگ جمشید محبت خانی در گفتگو با ایرنا افزود: اگر ۱۰۰ فروند بالگرد هم در منطقه حضور یابند اما سبد انتقال آب نداشته باشند هیچ فایده ای ندارد.وی اظهار داشت: امسال بارندگی بهاری بسیار خوب بود و موجب رشد گیاهان زیادی شد بنابراین از فروردین ماه اولین هشدار مکتوب را درباره آتش سوزی مناطق به استان ها دادیم، نباید این فرصت را به تهدید تبدیل کنیم در حالی که این آتش سوزی موجب نابودی گیاهان و جانوران زیادی شد، همچنین اکنون فصل زاد آوری حیات وحش است و بچه های بسیار زیادی از آنها هنوز نوزاد هستند که در این آتش سوزی از بین می روند، این خسارتی غیر قابل جبران است. فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: در آتش سوزی یک دقیقه هم بسیار حائز اهمیت است در حالی که بیش از دو روز است منطقه در آتش می سوزد اما هنوز یک بالگرد مجهز به سبد آب پاش در منطقه حضور نیافته در حالی که دو محیط بان در این فرایند صدمه دیده و یکی از بچه های سپاه هم شهید شده است بنابراین باید هر چه سریع تر بالگردی با تجهیزات کامل و متخصصان اطفا حریق به منطقه اعزام شود چون اگر بالگردی فرستاده شود اما کارایی نداشته باشد فایده ای ندارد. وی گفت: تاکنون چندین بار به استانداری استان درخواست دادیم و آنها هم درخواست را به سازمان مدیریت بحران کشوری یا استانی منتقل می کنند اما تا کنون نتیجه بخش نبوده است. در واقع به درخواست ها نه نمی گویند اما عملا کمک خاصی به جز دو بالگردی که رفته اند که آنهم امکان آب پاشی ندارند، کار خاصی صورت نگرفته است، بنابراین اگر قرار است بالگرد جدیدی وارد منطقه شود باید به سبد انتقال آب مجهز باشد چون در غیر اینصورت مانند دو بالگرد دیگر زمین گیر می شوند. محبت خانی درباره علت آتش‌سوزی توضیح داد: گفته شده که عامل آتش سوزی انسانی و عمدی بوده در واقع اختلاف دو عشیره در منطقه موجب بروز آتش سوزی شد اما به علت کنترل نکردن وارد منطقه حفاظت شده خائیز شد، البته اکنون در این شرایط علت آتش سوزی مهم نیست چون عاملان شناسایی شدند و به زودی دستگیر می شوند اما مساله مهم کنترل و اطفا آتش است که باید هر چه سریع تر انجام شود. خاک را عقیم و حیات‌وحش را یتیم نکنیم هر ساله با آغاز کشت دوم در نقاط مختلف کشور شاهد آتش زدن مزارع با هدف از بین بردن بقایای گیاهی هستیم که این کار موجب تخریب محیط‌زیست، از بین رفتن حیات‌وحش، فرسایش خاک، نابودی بانک بذر، افزایش میزان گاز CO۲ و افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شود. با کمی پرسش و جو متوجه می‌شوی که مالک زمین این آتش را بر پا کرده تا باقیمانده کشت اول که شامل گندم و جو است را از بین ببرد و زمین را برای کشت دوم که می تواند هندوانه، خربزه یا خیار باشد آماده کند. ایرج قاسمی رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در گفتگو با خبرنگار محیط زیست ایرنا، گفت: در زمینه آتش زدن مزارع دو قانون وجود دارد که یکی مربوط به قبل از انقلاب و دیگری بعد از انقلاب است. وی افزود: قانون قبل از انقلاب در ۲۵ مرداد ۱۳۴۶ تصویب شد که بر اساس آن آتش زدن باغات که در جوار منابع طبیعی هستند جرم است، همچنین طبق ماده ۲۰ قانون هوای پاک در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ تصویب شد تصریح کرده که هر گونه آتش زدن مزارع و باقیمانده گیاهی ممنوع است و جرم تلقی می شود، یعنی قانونگذار فرد خاطی را مجرم تلقی می کند بنابراین باید کشاورزان توجه داشته باشند حتی مجازاتی هم برای آن تعیین کرده است. سرپرست امور مراتع منابع طبیعی استان تهران با بیان اینکه این روش مزایا و معایبی دارد، افزود: مزایایی که برای کشاورزان متصور می شود این است که سریع این کار انجام می شود یعنی زمین با سرعت از بقایای کشت اول پاکسازی می شود، آفات و علف‌های هرز از بین می رود و عملیات شخم آسان می شود البته این مزایایی است که به غلط میان کشاورزان جا افتاده است.وی ادامه داد: اما در مقابل باید ببینیم که چه معایبی دارد، اولین ایرادی که متصور است تخریب بافت ساختمان خاک است، وقتی زمینی آتش زده می شود درجه حرارت قسمت بالایی خاک که عمدتاً میکروارگانیسم های ما در آن منطقه زندگی می کنند بالا می رود و وقتی حرارت به ۴۰۰ درجه می رسد در این حالت تقریبا خاک را عقیم می کند و عناصر مفید و آلی موجود در خاک را از بین می‌برد، متعاقب آن فرسایش پذیری خاک افزایش می یابد، به محض اینکه آتش بر پا می‌کنیم خاک آن قسمت حالت خاک کوره‌ای به خود می گیرد و انسجام آن از بین می رود.

7هزار هکتار از اراضی مرتعی جنوب تهران بیابانی می شود.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان شهریار با بیان اینکه ۷هزار هکتار از اراضی مرتعی این شهرستان در معرض بیابانی‌شدن قراردارد، گفت: این نگرانی جدی است دشت جنوب تهران چرا که در سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی که با کاهش بارندگی و افزایش دما همراه بوده باعث شده تا پوشش گیاهی این مراتع ضعیف شود و در وضعیت فقیر قرار گیرد و از طرفی چرای غیراصولی نیز باعث تشدید روند بیابانی‌شدن این مراتع شده است. ايرج قاسمي، رئيس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان شهريار درحالي از تبديل 7هزار هكتار از اراضي مرتعي شهريار خبر مي‌دهد كه پرويز گرشاسبي، معاون آبخيزداري، امور مراتع و بيابان سازمان جنگل‌ها درباره سطح كانون‌هاي بيابان‌زايي در اطراف تهران به همشهري گفت كه بيش از 300هزار كانون بيابان‌زايي در دشت قزوين شكل گرفته است. گرشاسبي در توضيح اين مطلب افزود: گستره اين كانون‌ها جنوب آبيك، نظرآباد در استان البرز و مردآباد در غرب تهــران را دربرمي‌گيرد. اين مقام مسئول در سازمان جنگل‌ها و مراتع با اعلام اينكه حدود يك‌ميليون ‌هكتار كانون محسوس گردوغبار طي دو سه سال اخير به كانون‌هاي قبلي گردوغبار كشور اضافه شده است، بر پيشگيري از كانون‌هاي جديد گردوغبار در كشور تأكيد كرد. او با هشدار نسبت به شتاب گرفتن كانون‌هاي داخلي گردوغبار، مهم‌ترين راهكار براي مقابله با شكل‌گيري كانون‌هاي گردوغبار داخلي و مقابله با آن را تغييــر در برنامه‌ريزي‌ها عنوان كرد و گفت: بايد از طرح‌هاي عمراني به‌ويژه طرح‌هايي كه به بهانه توسعه كشاورزي و مقابله با بحران آب در دستور كار قرار مي‌گيرد، اما باعث بروز كانون‌هاي جديد گردوغبار مي‌شود، جلوگيري كرد. ضرورت توجه به مهار كانون‌هاي گردوغبار در برنامه‌ريزي‌ها آنطور كه گرشاسبي مي‌گويد، اگر تأمين اعتبار براي بستن چاه‌هاي غيرمجاز، تغيير الگوي كشــت، خروج دام مازاد از مراتع و جنگل‌ها و نيز تغيير معيشــت حاشيه‌نشينان جنگل، در اولويت برنامه‌ريزي‌هاي كلان قرار بگيرد، مي‌توان كانون‌هاي گردوغبار را مهار كرد. معاون سازمان جنگل‌ها و مراتع در حالي بر ضرورت اجراي راهكارهاي مهار كانون‌هاي گردوغبار تأكيد مي‌كند كه طي 50سال گذشته عمليات مهار بيابان‌زايي تنها در 8ميليون هكتار اجرايي شده و به گفته وي، سالانه حدود 70تا 80هزار هكتار از كانون‌هاي بيابان‌زايي مهار مي‌شود. به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان تهران، ايرج قاسمي هم اجراي عمليات احيايي و اصلاحي و مديريت صحيح و كنترل اصولي چراي دام در مراتع در معرض بيابان‌شدن را راهكاري مناسب براي تقويت پوشش گياهي اين مراتع و جلوگيري از روند بياباني شدن آن دانست و افزود: از آنجا كه اين اراضي مرتعي در جنوب غرب پايتخت قراردارد از لحاظ زيست‌محيطي نيز حائز اهميت بوده و اگر اين روند ادامه يابد، شاهد وقوع گردوغبار از اين مناطق خواهيم بود. كانون‌هاي گردوغبار در قم و ورامين، تهران را تهديد مي‌كند پيش از اين، حيدرزاده مديركل وقت اداره حفاظــــت محيط‌زيست تهران با اشاره به اينكه يكي از مشكلات زيست‌محيطي تبديل‌شدن تالاب‌هاي خشك‌شده به كانون‌هاي داخلي گردوغبار است، نسبت به تبديل‌شدن درياچه حوض‌سلطان قم و تالاب بندعلي‌خان در ورامين هم به كانون‌هاي گردوغبار هشدار داده و گفته بود كه با تبديل‌شدن اين عرصه‌ها به كانون بيابان‌زايي، گردوغبار ناشي از آن تهران را فراخواهد گرفت. معاون فني و عمراني شهرداري تهران هم اوايل سال‌جاري درباره شكل‌گيري كانون ريزگرد نمكي ناشي از خشك‌شدن حوض‌سلطان هشدار داده و گفته بود: اگر آب‌هاي جمع‌آوري شده از تهران به اين درياچه نريزد و اين درياچه نمناك نباشد، تمام نمك انباشته‌شده در آن با وزش باد به سمت شهرهاي قم، كاشان و تهران خواهد رفت و آينده زيست‌محيطي اين شهر‌ها را با چالش مواجه مي‌كند.

مدیریت چرا تعادل بین دام و مرتع است.

رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران گفت:

همزمان با پایان یافتن فصل چرای دام در مراتع ییلاقی، مدیریت چرا در مراتع میانبند این استان آغاز شده است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران ایرج قاسمی با اشاره به اهمیت حفظ پوشش گیاهی و نقش ارزنده آن در توسعه اقتصادی و اجتماعی افزود: بنا به ضرورت حفظ منابع پایه آب و خاک و فراهم کردن بستر مناسب جهت تجدید حیات گیاهان مرتعی و به منظور جلوگیری از تخریب و ارتقای اکوسیستم عرصه های طبیعی، این پروژه که از اقدامات حفاظتی مهم در ایجاد تعادل دام و مرتع در عرصه های مرتعی به شمار می آید در قالب طرح بهبود و اصلاح مراتع اجرا می شود. وی مدیریت چرا در مراتع میانبند را بسیار با اهمیت دانست و در این باره اظهار داشت: بدلیل اینکه مراتع میانبند هر ساله در دو نوبت یکبار در فصل بهار و هنگام کوچ عشایر و دامداران به مراتع ییلاقی و یکبار در فصل پائیز و هنگام کوچ دام ها به سمت مراتع قشلاقی مورد تعلیف قرار می گیرند، حفظ و احیای این مراتع از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. این مقام مسئول وسعت مراتع استان تهران را 918 هزار هکتار اعلام کرد و بیان داشت: از این میزان 368 هزار و 69 هکتار جزو مراتع قشلاقی و 549 هزار و 931 هکتار جزو مراتع ییلاقی و میانبند است که ظرفیت مجاز چرای دام در این مراتع 585 هزار و 399 واحد دامی و تعداد بهره برداران 5 هزار و 582 بهره بردار می باشد. قاسمی خاطر نشان کرد: در صورت مشاهده هرگونه تخلف از قوانین و مقررات مربوط به چرای دام در مراتع، با متخلف یا متخلفان برخورد قانونی خواهد شد و متخلفان به مراجع قضائی معرفی و پروانه بهره برداری آنان باطل می شود. رئیس اداره امور مراتع استان تهران خطاب به مرتعداران و بهره برداران تأکید کرد: بر اساس بخشنامه صادره از سوی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور تمامی پروانه های چرای دام که تا پایان سال 98 صادر شده است باید حداکثر تا پایان سال 1400منجر به طرح اجرائی شود که در غیر این صورت این پروانه ها فاقد اعتبار خواهند بود.

عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع:

مدرسه طبیعت گمشده نظام آموزش‌وپرورش در ایران است

شناسهٔ خبر: 4203708 - پنجشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۶ - ۲۲:۴۵

استانها > سمنان

شاهرود - عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع با بیان اینکه آینده طبیعت ایران به دست مردم ساخته می شود، گفت: مدرسه طبیعت گمشده نظام آموزش‌وپرورش در ایران است.

به گزارش خبرنگار مهر، محمد درویش شامگاه پنج‌شنبه در همایش آینده طبیعت ایران به میزبانی هلال‌احمر شاهرود بابیان اینکه گمشده نظام آموزش‌وپرورش ایران مدرسه طبیعت است، با اشاره به افتتاح نخستین مدرسه طبیعت در شاهرود، ابراز داشت: به دنبال نسلی هستیم که شاهوار را با هیچ دلار و یورویی معامله نمی‌کند و فرزندانی را تربیت می‌کند که به هیچ جانداری زیان نزند.

وی بابیان اینکه به دنبال افزایش مدارس طبیعت در کشور هستیم، افزود: آینده طبیعت ایران را مردم می‌سازند نه دولت، مردانی که با حرف‌های قشنگ عملکرد نامطلوب دارند.

عدم توجه به ملاحظات زیست‌محیطی خسارت جبران‌ناپذیری به مردم وارد می‌کند

فعال محیط‌زیست بابیان اینکه در پایتخت ایران هفت هزار نزاع در هر ۱۰۰ هزار نفر رخ می‌دهد، ابراز داشت: در تهران درآمد شهرداری بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان در سال است و یکی از ۱۰ شهری که بالاترین هزینه در آن می‌شود، اما ازنظر کیفیت زندگی در رده ۱۸۸ قرار دارد نشان می‌دهد عدم توجه به ملاحظات زیست‌محیطی خسارت جبران‌ناپذیری به مردم وارد می‌کند.

درویش در ادامه تصریح کرد: حفظ محیط‌زیست بر اساس آموزه شاخص سرزمین شاد، مهم‌ترین مؤلفه در حال خوش مردم و کاهش جرائم و نزاع خیزی است مردمی که سلحشورانه برای حفظ شاهوار در این سرزمین می‌کوشند و این مهم تنها صرف محیط‌زیست نیست، بلکه برای ماندگاری لبخند بر صورت مردم تلاش می‌کنند و این حقیقت بزرگی است که بر آن تأکید داریم.

وی افزود: مردم آلمان هفت میلیارد یورو مالیات برای ساخت کوهی به ارتفاع هزار متر پرداخت می‌کنند تا از افسردگی جلوگیری کنند، نظیر همین هزینه نیز در امارات انجام می‌شود اما باید توجه کنیم شاهوار چهار الی هفت میلیارد یورو ارزش دارد.

حفظ محیط‌زیست فقط ژست نیست

عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع بابیان اینکه در کوه بافق مردم اجازه تخریب ندادند، ابراز داشت: امیدواریم نظیر همین رویداد را در شاهوار شاهرود نیز شاهد باشیم، باید دریابیم حفظ محیط‌زیست فقط ژست سانتی مانتالیسم نیست و باید نشان دهیم فعالان محیط‌زیست آدم‌های احساسی و ناتوان نیستند.

درویش بابیان اینکه در بجنورد به علت اشتباه در جانمایی فرودگاه این شهر کوه بابا موسی تراشیده شد، افزود: در کوه شاهوار به بهانه چند درصد اشتغال ناپایدار عامل اصلی کیفیت محصولات کشاورزی را نابود می‌کنیم که در حقیقت ماجرا  مردم الماس گران‌بهای خود را به بهای ناچیزی از دست می‌دهند.

این همایش به همت دو سمن شامل جمعیت دیده بان طبیعت شاهرود و باشگاه کوهنوردی اورس برگزار شد.

رونمایی از کتاب قرق شکسته جنگل های هیرکانی تالیف حنیف رضا گلزار بخشی از حواشی این همایش بود.

محمد درویش در گفتگو با فرارو

خطر خشکسالی مدیریتی مهمتر از خطر کم‌آبی است/ تهران بدترین وضعیت آبی را در کشور دارد

اگر در ایران خشکسالی داریم پس وضعیت عربستان چگونه است؟ آدم‌های ناشکری هستیم که در چنین فلاتی که ۱۸۰ رودخانه دائمی دارد آنقدر بد رفتار کرده‌ایم، آنقدر ولنگارانه و نابخردانه از نعمت‌های الهی سوء استفاده کرده‌ایم که حالا به همچین فلاکتی افتاده‌ایم.

تاریخ انتشار: ۱۱:۰۸ - ۲۷ دی ۱۳۹۶

پ

فرارو- در بسیاری از شهر‌هایی که در ناآرامی‌های دی ماه، تجمعات به خشونت کشیده شد سابقه درگیری بر سر مساله آب وجود دارد.  مشکل خشکسالی در سال‌های اخیر بیشتر در کشور به چشم می‌آید. کارشناسان، تحلیل‌گران و نیز شماری از مقام‌های دولتی، در سال‌های گذشته در مورد بحران ناشی از خشکسالی و کمبود آب هشدار داده‌اند.

 

به گفته فرماندار تهران در سال جاری، کم‌ترین میزان بارندگی طی نیم قرن گذشته در کشورمان، ثبت شده‌است. اگر بارندگی‌ها در تهران به همین روند باشد، ۵۲ درصد مردم تهران بدون آب شرب خواهند بود.

همچنین ورود آب به سد‌های اصلی کشور، ۳۰ درصد کم‌تر از مدت‌زمان مشابه در سال گذشته بوده‌است.

 

 

سد کرج

علاوه بر این‌که در برخی پهنه‌های آب‌ریز مانند خلیج فارس، بارش‌ها ۶۷ درصد افت داشته، در برخی استان‌ها که انتظار بارش خوبی می‌رفت نیز بارش‌ها بین ۴۰ تا ۷۵ درصد کاهش داشته‌است.

در کنار مشکلاتی که خشکسالی می‌تواند برای آب شرب مردم و کشاورزی بوجود بیاورد با توجه به مشکلات اقتصادی کشور مساله بودجه مقابله با این پدیده هم بسیار حیاتی است.

در سال ۸۷ دولت برای مقابله با پدیده خشکسالی ۵ میلیارد دلار از صندوق ذخیری ارزی برداشت کرد، اما به نظر می‌رسد دولت فعلی برای تامین مبالغ بسیار کم‌تر هم دچار مشکل است.

 

نشریه علمی ساینتیفیک‌امریکن، در تحلیلی پیامد‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی را در کنار مدیریت نادرست، چالش‌های مهمی می‌داند که ایران با آن روبه‌رو است.

مدیریت نادرست مساله‌ای است که محمد رضا درویش فعال محیط زیست در گفتگو با فرارو از آن به عنوان "خشکسالی مدیریتی" یاد می‌کند.

به نوشته این نشریه علمی این بحران ممکن است یکی از دلایل اعتراضات اخیر در ایران به‌شمار رود و در سال‌های پیش‌رو نیز به اعتراضات دیگری بیانجامد.

محمد درویش در گفتگو با فرارو به بررسی مساله خشکسالی و کم آبی و راهکار‌های مقابله با آن می‌پردازد:

با توجه به اینکه در سال جاری نسبت به نیم قرن اخیر کمترین میزان بارش را در کشور داشته ایم پیش بینی شما در مورد خشکسالی که ممکن است اتفاق بیافتد چیست؟
قطعا امسال در سال خشکسالی خواهیم بود،که خشک سالی نسبتا شدیدی هم خواهد بود؛ البته این ماجرا در ایران غیر طبیعی نیست. اغلب سال‌های اخیر در ایران سال‌های خشکی است و سال‌های که اصطلاحا به آن "ترسالی" می‌گوییم معدود است.

 

آن چیزی که در کشور ما بحران ایجاد می‌کند این است که ما هرگز واقعیت‌های اقلیمی و جغرافیایی خودمان را به رسمیت نمی‌شناسیم و همچنان رو به آسمان برنامه ریزی می‌کنیم؛ امیدواریم و دعا می‌کنیم که باد و باران بیاید.

امارات -همسایه جنوبی ما- هم در خشکسالی بسیار شدیدی است، در سال جاری بارندگی آن‌ها هم به شدت کم بوده است. کلا در منطقه خاورمیانه وضعیت همین گونه است، اما آن‌ها هیچ نگرانی از این خشکسالی و کمبود باران ندارند و هرگز مثل ما دل نگران ریزش‌های آسمانی شان نبوده‌اند. چرا؟ چون که چیدمان توسعه شان را بر مبنای اقتصادی طراحی کرده اند که کمترین وابستگی را به آب و خاک دارد.

این کشور‌ها روی بازرگانی، تجارت، گردشگری، صنایع "های‌تک" و انرژی‌های نو سرمایه گذاری کرده‌اند. فقط شهر دوبی در سال گذشته ۱۴.۵ میلیارد دلار از محل گردشگری درآمد داشته است. در حالی که کشور پهناور ما که مساحت آن چندین برابر امارات است ۱.۳ میلیارد دلار درآمد داشته است.

این‌ها همه نشان دهنده این است که خطری بزرگتر از خطر خشکسالی کشور را تهدید می‌کند و آن هم خشکسالی مدیرانی است که حاضر به تغییر نیستند و درایت درک شرایط کنونی را ندارند. بسیار محافظه کار و متحجر هستند و با توجه به این ماجرا ما درگیر خطری هستیم که من اسمش را می‌گذارم "خشکسالی مدیریتی".

یعنی به نظر شما خشکسالی امسال با توجه به اقلیم منطقه مساله‌ای طبیعی است؟
پاییز امسال نسبت به میانگین ۶۳ سال گذشته کمترین میزان ریزش ها‌ی آسمانی را داشته است، اما ما سال‌های دیگری را هم داشته ایم که مثلا زمستان ما خشک‌ترین زمستان بوده است، اما بهار به سرعت جبران کرده است یا اینکه پاییز بسیار خوبی بوده، اما زمستان و بهار خوب نبوده است.

کلا ویژگی مناطق خشک اینگونه است که انحراف معیار بارش از میانگین بسیار بالا است؛ و مثلا در یک سال نسبت به سال دیگر ۷۰ درصد ریزش‌های آسمانی تغییر می‌کند.

میانگین گرفتن در کشور‌هایی با شرایط کشور ما نوعی بلاهت است مثل این است که بگوییم میانگین یک تومن پولی که در جیب من است و یک میلیاردی که در جیب شماست می‌شود ۵۰۰ میلیارد و یک تومن در حالی که میانگین برای این دو مرحله درست نیست.

در مورد اقلیم خشک هم دقیقا اینگونه است و ما نباید بر اساس میانگین‌ها قضاوت بکنیم. هر سالی باید صرفا سناریوی خودش را داشته باشد و بهترین کاری که باید بکنیم این است که آبی که در این مملکت وجود دارد را برای توسعه گردشگری، توسعه صنایع هایتک و نیاز آب شرب مردم استفاده بکنیم.

در صورتی که ما در کشورمان پرمصرف‌ترین صنایعی که در جهان وجود دارد مستقر کرده ایم. یعنی هیچ "صنعت آب بَری" در جهان وجود ندارد که ما آن را نداشته باشیم یعنی سه صنعت فولاد، آهن و اتم.

این سه صنعت به شدت آب بَر هستند. تمام نیروگاه‌های اتمی در دنیا در کنار رودخانه‌ها و دریا‌ها قرار گرفته اند؛ اما ما در مرکز کشو-قم و اصفهان- نیروگاه اتمی ساخته ایم؛ و یا اینکه استحصال اورانیم را از یزد انجام می‌دهیم و مجبورهستیم با تانکر‌های بزرگ برای مردم آن منطقه آب شیرین ببریم. این نابخردی و عدم توجه به ملاحظات واقعی حاکم بر سرزمین ماست.

احداث صنایع فولاد، آهن صنایع سیمان و کشت نی شکر در مناطق کم آب اشتباه است.

نی شکر در جایی کشت می‌شود که دست کم میانگین ریزش‌های آسمانی اش ۱۰۰۰ میلیمتر باشد در حالی که مابا وجود کم آبی با افتخار نیشکر می‌کاریم و کسی را که با افتخار نیشکر کاشته است به عنوان رئیس سازمان محیط زیست منصوب می‌کنیم و به او جایزه می‌دهیم. این‌ها اشتباهات بزرگی است که در کشور رخ داده و همچنان ادامه دارد؛ و تا وقتی که این وضعیت باشد ما حق نداریم از آسمان شکایت کنیم.

کدام مناطق کشور در برابر این خشکسالی آسیب پذیری بیشتری دارند؟
اگر فقط شرایط طبیعی را در نظر بگیریم بدترین وضعیت را در شرق کشور داریم، و بعد در دشت سیستان و بعد در ایرانِ مرکزی.

اما اگر بخواهیم فاکتور جمعیت را دخالت بدهیم، تهران الان بدترین وضعیت را دارد، چون سرانه آب به شدت وابسته به سد‌هایی است که وجود دارد و این سد‌ها الان ۶۰ تا ۶۵ درصد خالی است و از نظر پدافند غیر عامل تهران به شدت در معرض آسیب جدی است، بعد از تهران شهر‌های مشهد، اصفهان و تبریز قرار دارند.

آیا ممکن است بارش در ماه‌های باقی مانده از زمستان و بهار مشکل خشکسالی امسال را جبران کند؟
در اقلیم خشک هر چیزی امکان دارد، اما امیدوارم این ماجرا‌ها هشداری باشد برای رهبران و مدیران حوزه‌های محیط زیست، آب و کشاورزی کشور که به سرعت چیدمان توسعه را تغییر دهند.

اگر ما در یک بزرگراه مسیر اشتباهی را می‌رویم کم کردن سرعت ما را به هدف نزدیک نمی‌کند، شجاعت و درایت این است که از اولین دور برگردان دور بزنیم.

ما نیاز به مدیرانی داریم که با شجاعت اعتراف کنند اشتباه کرده اند. باید بپذیریم خودکفایی در کشور یک اشتباه راهبردی بوده است. باید به سمت تامین امنیت غذایی برویم و امنیت غذایی ایرانیان یعنی بالفعل کردن مزیت‌های بالقوه‌ای که در این سرزمین وجود دارد.

در این صورت دیگر نیازی به آب فراوان و دعا برای بارش باران نداریم. چراکه کل نیاز آب شرب ایرانیان ۸ میلیارد متر مکعب است. یعنی ۸۰ میلیون ایرانی فقط به ۸ میلیارد متر مکعب آب شرب نیاز دارند و این ۸ میلیارد متر مکعب یعنی ۸ درصد آب قابل استحصال کشور که در سخت‌ترین خشکسالی‌ها هم همیشه اتفاق می‌افتد.

این وضعیت در ایران را با عربستان صعودی مقایسه کنید که فقط برای تامین آب شرب مردم به ۳ میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد، ولی کل موجودی آب قابل استحصالش فقط ۱ میلیارد متر مکعب است.

اگر در ایران خشکسالی داریم پس وضعیت عربستان چگونه است؟ آدم‌های ناشکری هستیم که در چنین فلاتی که ۱۸۰ رودخانه دائمی دارد آنقدر بد رفتار کرده‌ایم، آنقدر ولنگارانه و نابخردانه از نعمت‌های الهی سوء استفاده کرده ایم که حالا به همچین فلاکتی افتاده‌ایم.

کار ما شبیه کار آن خانواده ثروتمندی است که با اسکناس‌های ۱۰ هزار تومانی سیگار روشن می‌کرد و وقتی که می‌خواست نذری بدهد زیر آن نذری‌ها شمش طلا می‌گذاشت و می‌گفت: چرا من که این همه کار خوب کردم و آنقدر نذر دادم، بدبخت و فقیر شدم؟!